Waar krijg je energie van? Wat gebeurt er als je zo min mogelijk stroom gebruikt? Hoe kun je energie delen met een wijk? De Buurtbatterij is ontstaan in samenwerking met bewoners van De Groote Wielen. De jongste generatie bewoners wordt uitgedaagd om duurzaamheidsvraagstukken te koppelen aan persoonlijk gedrag. Zo creëren ze bewustzijn over de uitdagingen in de energietransitie en mentale gezondheid.
WAT SPEELT ER?
De Buurtbatterij komt voort uit een jaar van vooronderzoek in De Groote Wielen. Frans Verhaaren, bewoner en een van de eerste betrokkenen bij het project: ‘Flink wat mensen hier in de wijk ervaren dagelijks druk. Tweeverdieners werken fulltime om de hypotheek te betalen en te zorgen voor kinderen. Hoeveel tijd blijft over om bezig zijn met veranderingen in onze samenleving of met sociale samenhang?’
Hoe voller de levens, hoe kleiner de ruimte voor verveling, experiment en spel. ‘Veel wordt uitbesteed,’ zegt Frans Verhaaren. ‘De politie is verantwoordelijk voor onze veiligheid, de psycholoog voor ons welzijn, smartphones voor entertainment. Het is zo makkelijk om op jezelf te leven. Maar daarmee mis je wel contact, gezelligheid, steun en verbondenheid.’ Hoe kunnen we ons voorbereiden op een toekomst waar we anders met onze energie om moeten gaan? Deze vraag wordt in De Buurtbatterij neergelegd bij de volwassen van de toekomst, de schoolgaande jeugd.
Klaas Burger, artistiek leider van de Academie: ‘Als je in De Groote Wielen woont, dan draai je volop mee bovenin de middenklasse. Mensen hier zijn ambitieus en mondig. Kijk naar burgerinitiatieven rondom zonnepanelen, of tegen windmolens. Maar de levens zijn ook vol. Dus er spelen belangrijke vragen: hoe vermijd je de burn-out? Hoe innoveren we ons energieverbruik? Hoe vind je vrijwilligers om standaardtaken in de wijk te vervullen?’
AANPAK ACTIEONDERZOEK
Voor het vooronderzoek gingen we de wijk in en spraken we mensen van diverse betrokken partijen, zoals de wijkmanager, medewerkers van een sportclub of dokterspost. Zo kregen we een breed beeld van het leven in de buurt.
De grootste ontdekking in het vooronderzoek was dat zowel de vraag naar windmolens en zonnepanelen, als de dreiging van de burn-out draaien om de manier waarop we met onze energie omgaan. ‘Vanuit dit inzicht hebben we kunstenaar en onderzoeker Melle Smets betrokken. Hij is goed in de energievraag weer persoonlijk en voelbaar maken in onze samenleving.
KUNST ALS STRATEGIE
In samenwerking met Melle ontwikkelden we een lessenserie voor basisschoolleerlingen van de Wittering.nl en Kindcentrum De Groote Wielen. Zij zullen, als ze volwassen zijn, immers anders met energie omgaan dan wij nu doen. De jonge onderzoekers testen het verband tussen energie en gedrag. Wat gebeurt er als je geen eten op hebt? Wat gebeurt er als je geen aandacht geeft? Wanneer ontstaat een tekort aan energie? Het doel is de ontwikkeling van een buurtbatterij: een instrument om in De Groote Wielen een koppeling te maken tussen overschot en tekort aan energie.
Het schooltraject bestaat uit vier werksessies met een thuisonderzoek. Zo worden leerlingen tijdens de Spierkrachtdag uitgedaagd om zoveel mogelijk op eigen kracht te doen. Alle stekkers uit het stopcontact dus, en met de fiets in plaats van de auto! Op de Energiedeeldag is de uitdaging zoveel mogelijk samen te doen en energie te genereren voor anderen. Samen naar school lopen en anderen prikkelen met onverwachte cadeautjes.
ONS RESULTAAT
De resultaten uit het onderzoekstraject werden zichtbaar op een bouwbord en samen met de verschillende ideeën van de jonge onderzoekers tentoongesteld in De Groote Wielen. Kinderen zwengelen hiermee het gesprek aan over de energiehuishouding van de toekomst en creëren een aanleiding voor ontmoeting rond dit thema. Zo draagt De Buurtbatterij bij aan de doorontwikkeling van De Groote Wielen en aan het voelbaar maken van een belangrijk spanningsveld in onze samenleving. Zie hier meer informatie over de onthulling van het bouwbord.
De Buurtbatterij is een samenwerking tussen de Academie voor Beeldvorming en Human Power Plant. Met als doel jongeren beter om te laten gaan met energieverbruik en bewust te worden van hun eigen energie en mentale gezondheid.
Team
Artistieke leiding en onderzoek: Klaas Burger
Doorontwikkeling: Melle Smets
Projectcoördinatie en educatie: Susan Meijburg
Zakelijke leiding: Monique van de Wijdeven
Vormgeving bouwbord: Nearest Neighbour
Plaatsing bouwbord: Jean-Paul Jennen
Tekst: Malou van Doormaal
Betrokken scholen: Kindcentrum De Groote Wielen, Wittering.nl
Financiering: Gemeente ’s-Hertogenbosch, The Art of Impact, VSBfonds
Overige betrokkenen: Farent Welzijn, Wijkraad De Groote Wielen, Windkracht5 en verschillende bewoners en professionals vanuit de Groote Wielen
Meer weten? Kijk op www.debuurtbatterij.nl of mail Klaas op klaas@academievoorbeeldvorming.nl
