Ga naar de inhoud

In ons actieonderzoek stuiten we steeds vaker op kwesties die samenhangen met de verhitte woonmarkt. Daarom reageerde Klaas Burger op maandagavond 11 maart in de gemeenteraad van ‘s-Hertogenbosch op de stedelijke woonagenda voor 2019-2020.

Meer over het project Camping Kafka: weg in eigen land

Mijn naam is Klaas Burger. Ik sta hier als artistiek leider van de Academie voor Beeldvorming. We zijn gevestigd in De Mengfabriek op de Tramkade en doen aan artistiek actieonderzoek. Dit betekent dat we vanuit een urgente maatschappelijke vraag verantwoordelijkheid nemen voor artistieke productie.

U kent ons misschien van het pop-up restaurant dat we samen met bewoners van de noodopvang in Rosmalen runden op de Tramkade en in buurthuizen in de stad. Of van Lang Leve!, waarin we de samenhang tussen kunstbeleving, cultuurparticipatie en positieve gezondheid in onze stad stimuleren. Onlangs organiseerden we met de bibliotheek een stadsgesprek over dit vraagstuk. In al onze projecten zoeken we samenwerking met professionals en beleidsmakers die verantwoordelijkheid dragen op het onderzoeksgebied. Vandaar dat ik hier vanavond voor u sta.

Woonmarkt
De laatste jaren stuiten we namelijk steeds meer op vragen die samenhangen met de gespannen woonmarkt. Ik wil u meenemen in twee actieonderzoeken die een interessante spiegel bieden voor uw woonvisie 2019-2020. Allereerst vertel ik u iets over Camping Kafka en vervolgens over De Buurtbatterij.

Camping Kafka
Camping Kafka is in 2015 gestart vanaf vakantieparken en campings. Plekken zoals Dierenbos / Vinkeloord zijn vindplaats geworden van mensen die vastlopen in de woonmarkt: alleenstaande moeders met schulden, gescheiden vaders, arbeidsmigranten en zzp-ers met een te klein verdienmodel.

Vanuit dit actieonderzoek heb ik twee kwesties die ik met u wil delen. Komend jaar start u namelijk met handhavingsacties op Dierenbos. Onlangs zijn hiervoor 300 brieven uitgedeeld aan meer dan 300 mensen. Meer dan 300 spoedzoekers extra aan de onderkant van de Bossche woonmarkt. In extremis een groep daklozen extra waarvoor onze gemeente een zorgplicht heeft.

Maar het gaat niet alleen om deze camping: neem contact op met wethouders in de omgeving of met het Provinciehuis. Ze kunnen u haarfijn uitleggen hoe gescheiden mannen van hier wonen op campings in de omgeving. Of hoe belangrijk het is om als regio na te denken over de samenhang tussen arbeidsmigratie en de druk op de woonmarkt. Het is fijn de ambitie te zien om voor arbeidsmigranten een beleidskader te ontwikkelen. Maar er speelt meer aan de onderkant van onze woonmarkt. Ik kan dit u vanuit Camping Kafka heel uitgebreid laten zien. We stonden met werkvormen uit Camping Kafka eind november op de vakantieparkentop van het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Radio Kootwijk en binnenkort op het landelijk congres van de GGD. We doen ook met u graag een sessie. U vindt hier meer info over Camping Kafka.

Uitdagingen
Ik wil u nu vanaf Camping Kafka uitdagen tot twee zaken:
1. Verdiep uw woonvisie in verbinding met een regionale visie op spoedzoekers, arbeidsmigranten en sociale woningbouw. Zo kunt u becijferen wat het verschil is tussen de vraag en de feitelijke bouwvolumes en zo inschatten hoeveel mensen er klem zitten. Geef deze mensen het gevoel dat u hen niet vergeet!
2. Ontwikkel een integrale kijk op de onderkant van de lokale woonmarkt. Dit betekent ontschotting tussen welzijn, handhaving, wonen en economie. Voor Dierenbos betekent dit bijvoorbeeld dat de handhavingsactie gepaard gaat met een plan waarin economisch perspectief van de camping en draagkracht van de huidige bewoners zijn meegenomen. Risico van uw handhavingsactie is anders dat u enkel doet aan probleemverplaatsing.

De Buurtbatterij
Ik neem u mee naar een ander actieonderzoek: De Buurtbatterij. Dit speelt sinds 2018 in De Groote Wielen, hier in Rosmalen. Als je je in deze wijk een huis kunt veroorloven draai je volop mee bovenin de middenklasse. Met als consequentie de tophypotheek die past bij een overspannen woonmarkt. Dit betekent: allebei fulltime werken en de daarbij behorende druk achter de voordeur. Gevolg is dat het steeds moeilijker wordt om functies op een brede school of buurtcentrum ingevuld te krijgen door vrijwilligers. Overdag is de wijk leeg op de busjes die online aankopen bij bol.com, wehkamp of coolblue komen bezorgen na. Tijdens de crisis betekende dit bovendien dat een relatiebreuk onbetaalbaar was. Huizen stonden onder water. Mocht u meer willen weten over de Buurtbatterij, kijk dan hier.

Ondertussen is duidelijk dat de prijsstijgingen op de woonmarkt nog niet zijn afgelopen. Het lukt niet om voldoende woningen te bouwen. Met als gevolg dat misschien wel 10% van de Nederlanders in 2030 geen zekere huisvesting heeft. Ze blijven langer thuis wonen, blijven hangen in een ongezonde relatie, worden sofahoppers, of gaan wonen op een camping.

Twee elementen
Ik wil u daarom vanuit De Buurtbatterij oproepen om twee elementen toe te voegen aan uw woonvisie 2019-2020:
1. Een tienjarenplan dat rekening houdt met de steeds meer gespannen woonmarkt, de druk die dit oplevert achter de voordeur en in wijken en de maatschappelijke kosten die hiermee samenhangen. Ook hier is een integrale visie van groot belang.
2. Meer bouwplannen die niet alleen maar denken in stenen en verdienmodellen van projectontwikkelaars, maar samenwerking zoeken met toekomstige bewoners en hun woonwensen. Denk aan langer thuiswonende ouderen, eenoudergezinnen of zelfstandigen die moeilijk toegang krijgen tot een koopwoning maar teveel verdienen voor de sociale woningbouw of mensen met speciale woonwensen.

De kern van mijn oproep is heel simpel: maak in uw woonvisie maatwerk mogelijk vanuit een integrale blik die de lange termijn onder ogen ziet. Want een veilige thuisbasis is een basisvoorwaarde voor een gezonde samenleving.

Dank u wel!