De grenzen van thuisgevoel
Hoe verken je de grenzen van thuisgevoel? Kunstenaars Fang Mij en Desiree Hammen maken de spanningsvelden rondom thuisgevoel en gastvrijheid in ‘s-Hertogenbosch zichtbaar. Kan je je thuisvoelen in de J.P. Coenstraat als je weet over zijn gewelddadige verleden? Geeft het politiebureau je een veilig of juist onveilig gevoel? Hoe comfortabel voel je je bij mensen die niet dezelfde taal spreken?
Gastvrijheid als werkwoord
Eerder bracht Maybe Boozegeoisie, special manager en initiatiefnemer van All Inclusive, een bezoek aan verschillende Bosschenaren. Maybe: ‘Voor mensen die zichzelf vaker buitengesloten voelen is gastvrijheid bijna een werkwoord, iets dat je actief aan moet gaan. Mensen voor wie thuisgevoel meer vanzelfsprekend is, gaan er vanuit dat dat bij anderen ook het geval is. De toeristen die ik ontmoette tijdens een middag met de Blauwe Engelen onder de rook van de Sint Jan konden zich levendig voorstellen hoe het zou zijn om hier te wonen, terwijl de internationale studenten die hier tijdelijk zijn moeilijk aan een woning kunnen komen.’
Leefwereld
Maybe vertelt verder: ‘Ik wilde deze tegenstelling expliciet opzoeken, maar de contacten die ik probeerde te leggen met een lokale voetbalclub en harmonie liepen helaas op niets uit.’ Voor hen was het onderwerp te-ver-van-je-bed. ‘Daarom zoomen we nu in op verschillende leefwerelden waarin diversiteit en inclusie juist erg leven.’
Een warme plek
Maybe betrok kunstenaars Fang Mij en Desiree Hammen in deze zoektocht. Fang werd zo onderdeel van de NaaiMeetUp in de Copernikkel, een drukbezochte plek in Boschveld waar veel vrouwen met een migratie-achtergrond komen. ‘Ik dacht dat ik vooraf een plan moest bedenken,’ vertelt Fang, ‘maar dat werkte hier averechts en wekte wantrouwen. Ik ben daarom meegegaan in het tempo van de groep.’ Op de vrijdagen borduurde ze tijdens de Meet Up kleurrijke vormen op een hoofddoek. De technieken leerde ze ter plekke.
Fang: ‘Veel vrouwen daar dragen een hoofddoek. Soms vanuit religieuze motieven, soms omdat het mooi is of als bescherming tegen wind of regen. Het gesprek over thuisgevoel ontstond vanzelf op het moment dat ik me openstelde om iets te leren. Ik werd zo langzaam opgenomen in deze mooie groep. Het was heel leerzaam en waardevol om te merken hoe het eerste wantrouwen omsloeg naar vertrouwen.’
Activisme
Desiree Hammen maakte kennis met een heel andere groep, namelijk Den Bosch Kan Het. Dit is de lokale actiegroep achter Kick Out Zwarte Piet. Desiree: ‘Ik vond het heel spannend om hen te ontmoeten. ‘Wat als ik de verkeerde dingen zeg?,’ dacht ik vooraf. Ik ben mezelf de laatste jaren pas meer aan het verdiepen in de impact van racisme op mijn leven. Vanuit mijn Surinaamse en Nederlandse roots heb ik me altijd veel aangepast, nu zoek ik naar een nieuwe balans. Toen ik de mensen van Den Bosch Kan Het ontmoette, viel deze angst direct weg en was het juist hoopgevend.’ In een doorgeefsysteem borduurt het collectief aan spandoek in een vermomming. Hierop geeft de groep uiting aan de woede over maatschappelijke misstanden zoals het bestaan van die verrekte J.P. Coenstraat, maar ook aan de zoektocht naar verbinding. Het borduren wordt zo een middel om aandacht te geven aan alle emoties die activisme met zich meebrengt.
Mode-items
Op dit moment worden binnen All Inclusive de eerste twee mode-items afgerond en verkent het team de volgende stappen met Leefstijlcoaching Den Bosch, waar mensen worden ondersteunt bij het veranderen van hun leefstijl, en het Vicky Brown Huis, een inloophuis voor mensen die in aanraking komen met kanker.
Het inloophuis neemt zelfs actief stappen om te werken aan diversiteit en inclusie. Maybe: ‘Ik zag zelfs een artikel in de krant staan! Er is veel behoefte om te leren over dit onderwerp. Dus hoe kunnen we ruimte geven aan allerlei perspectieven rondom dit onderwerp? Mijn droom is om een context te bouwen waarin we deze ervaringen met elkaar uitwisselen en zo op een veilige manier kunnen oefenen met gastvrijheid en thuisgevoel. Ook, of misschien juist, op plekken waar dat niet vanzelfsprekend is.’
Wil je meedoen of iets kwijt over dit onderwerp? Mail Maybe op maybe@academievoorbeeldvorming.nl
Tekst: Malou van Doormaal