Ga naar de inhoud

Wat betekent green culture in Montenegro? En wat betekent het in Boxtel? Gaan duurzaamheid en consumentisme eigenlijk wel samen? Hoe draag je als kunstenaar bij aan wezenlijk contact? Afgelopen zomer reisde Malou van Doormaal met The Turn Club naar Montenegro. Op 10 oktober organiseert ze een performatieve vergadering over sociale duurzaamheid tijdens het In Our Nature Festival in Boxtel.

Verwachtingsmanagement
Voorjaar 2019 lag er een uitnodiging van Merlijn Twaalfhoven van The Turn Club aan een groep kunstenaars voor een reis naar de bijeenkomst van Green Culture World in Cetinje (Montenegro). Malou van Doormaal stapte in namens de Academie voor Beeldvorming. “Het werd een les in improvisatie. Tijdens de tweede reisdag bleek het bijvoorbeeld niet te gaan om een festival, maar om een educatieproject voor kinderen van 12 tot 18 jaar.”

Rebels
“Ik vond het fijn dat mijn flexibiliteit werd aangesproken, maar het maakte me ook rebels. Stond ik opeens als leraar voor een klas schoolkinderen. Ik ging direct op de tafel staan. Leerlingen in shock natuurlijk, dat zijn ze niet gewend. Onze wereld is ontworpen om bepaald gedrag te vertonen, op school, maar ook in het dagelijkse leven. Consumentisme is zoiets. Maar heb je die nieuwe schoenen echt nodig?” Het is een vraag waar Malou zich in haar werk altijd mee bezig houdt: hoe kan je je verhouden tot ingebakken vanzelfsprekendheden?

Het begon al tijdens de treinreis, op papier duurzaam in termen van CO2-uitstoot. “Maar we gedroegen ons als consumenten. Hoe vind je een alternatief?” Malou probeerde dit door een rol als schoonmaker aan te nemen. “Ik heb het balkon van onze treinwagon met een schuursponsje en doek afgenomen. Alle hoeken en gaatjes heb ik gepoetst. Dat was een manier om voor mijn omgeving te zorgen en deze niet alleen te gebruiken. Maar reizen is intensief, dus ook ik liet me vooral leiden.”

Privilege
Al met al zaten acht professionals vijf dagen in de trein voor twee dagen workshops aan 60 jongeren. “Contact met locals buiten het officiële programma was minimaal. Maar een ervaring heeft context nodig om te groeien tot iets langduriger. Hoe kun je hier aan werken?” Er is in Montenegro nauwelijks een community rond green culture of duurzaamheid. “Wij Nederlanders zijn bevoorrecht ten opzichte van de mogelijkheden daar. Afval scheiden is in Montenegro niet aan de orde. Ik hoop dat we hebben kunnen bijdragen aan bewustwording bij de volwassenen van de toekomst.”

Sociale duurzaamheid
De reis drukte Malou vol in een zoektocht naar wat sociale duurzaamheid betekent. “Hoe kun je je zo organiseren dat je gezamenlijk verantwoordelijkheid draagt? Ik heb net afgesproken dat ik me meer ga verbinden met de praktijk van de Academie voor Beeldvorming, om zo niet alleen maar van project naar project te hoppen. Ik wil werken vanuit een structurele betrokkenheid.” Maar er zullen altijd tijdelijke contactmomenten blijven. “Hoe kun je als kunstenaar zorgzaam met deze momenten omgaan? Hoe zorg je voor wezenlijk contact?” Op 10 oktober organiseert Malou opnieuw in samenwerking met The Turn Club tijdens In Our Nature Festival in Boxtel een performatief gesprek over deze vraag.